Հայաստանում հանդիպում են երեք տեսակի կարիճներ՝ դեղին, սև և խայտաբղետ։ Այս տեսակների կարիճների խայթոցները մահացու չեն մարդու համար։ Մահացության դեպքերը հիմնականում կապված են սուր ալերգիկ ռեակցիաների հետ։ Կարիճները տարածված են տափաս­տանային, լեռնատափաստանային և կիսաանապատային գոտիներում։ Կարիճները խայթում են հիմնականում մայիս-հոկտեմբեր ժամանակահատվածում։

ՆՇԱՆՆԵՐԸ

• խայթած տեղում մուգ կարմիր կետ, որը մեծանում է, և 2 ժամ հետո նրա տրամագիծը կազմում է մոտ 30 մմ,
• ուժեղ ցավ խայթոցի շրջանում,
• բուշտ կամ այտուց խայթոցի շրջանում,
• գլխացավ, գլխապտույտ,
• սրտխառնոց, փսխում,
• ցավ որովայնի շրջանում,
• մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում,
• կլման դժվարացում,
• շնչառության դժվարացում,
• թքարտադրություն,
• քրտնարտադրություն,
• անկանոն անոթազարկ։

ԱՌԱՋԻՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

• Լվացեք վերքը և պահեք մարմնի այդ հատվածը սառը ջրի տակ։
• Այտուցը նվազեցնելու նպատակով դրեք սառցապարկ կամ սառը թրջոց։ Մաշկի վնասումը կանխելու նպատակով սառցապարկի և մաշկի միջև տեղադրեք որևէ գործվածք։
• Ահազանգեք շտապ օգնություն։ Հնարավոր է, որ տուժածը հատուկ հակաթույնի ներարկման կարիք ունենա։
• Վերահսկեք տուժածի վիճակը, գրանցեք տվյալները և ցուցաբերեք համապատասխան օգնություն։

ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՈՒՄ

Օձերի կծածներից, կարիճների և միջատների խայթոցներից հնարավոր է խուսափել՝ հետևելով ստորև բերված խորհուրդներին։

• Հագեք բաց գույնի հագուստ, որի վրա լավ երևում են մուգ գույնի միջատները։
• Հագեք երկար, ազատ տաբատ, երկարաթև շապիկ։
• Դրեք տաբատի փողքերը գուլպայի կամ կոշիկների մեջ, շապիկի եզրերը՝ տաբատի մեջ։
• Օգտվեք ռետինե օղակապից՝ տաբատի փողքերը գուլպայի մեջ դնելու տեղում, որպեսզի միջատները չանցնեն հագուստի տակ։
• Զբոսնելիս քայլեք ծառուղու մեջտեղով, խուսափեք բարձր խոտերից։
• Հագեք երկարաճիտ և ամուր կոշիկներ։
• Օձի պատահելիս մի՛ տրորեք, մի՛ անհանգստացրեք նրան, ետ դարձեք նույն ճանապարհով, որով եկել եք և եղեք ուշադիր, որովհետև շուրջը կարող են լինել ուրիշ օձեր։
• ժամանակ առ ժամանակ ստուգեք` ձեր հագուստի վրա միջատներ կա՞ն, թե ոչ։
• Վերադառնալով տուն՝ ուշադիր զննեք ձեր մարմինը, հատկապես մազածածկ մասերը՝ միջատներ կամ նրանց խայթոցները հայտնա­բերելու համար։

Առաջին օգնության հիմունքներ (Ինչպես գործել արտակարգ իրաիճակներում)
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՉԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆ
Տեղեկատվություն. med-practic.com